Do przechowywania dużych zbiorów negatywów doskonale nadaje się kar­toteka. Możemy stosować kartoteki szczelinowe lub karty z wycinanymi otworkami, które są nowoczesnymi środkami porządkowymi. W tym celu numerujemy filmy w sposób ciągły odpowiednimi znaczkami umieszczony­mi na kopertach. Najlepiej byłoby przyporządkować każdemu negatywowi oddzielną kartę w kartotece, na której wszystkie wymagane dane takie jak: motyw, data itp. zostaną wycięte w postaci ząbków lub szczelin. Jednak ażeby uniknąć nadmiernego rozbudowania kartoteki, lepiej jest dla każdego motywu i roku założyć jedną kartę, na którą nanosimy numer obrazu i numer filmu. Stosując tę metodę porządkowania możemy karty zastąpić grubym zeszytem A5, w którym na oddzielnych stronicach podzie­lonych na kolejne lata umieścimy wykaz motywów. Fotografie i przezrocza można uporządkować w podobny sposób. W tym celu numerujemy je ko­lejno tak, ażeby numer zawierał możliwie dużą ilość informacji np. 6908232, gdzie: 69 oznacza rok, 8 — tydzień, 2 — numer filmu i 32 — numer obrazu. Stosowanie opisanych środków porządkowych nie tylko bardzo ułatwia pracę, ale również pozwala na znaczną oszczędność czasu.Udźwiękowienie i sterowanie ruchu przezroczyDo najbardziej kłopotliwych czynności związanych z prezentacją przezro­czy należą: umieszczanie przezroczy w gorącym i często mało stabilnym rzutniku oraz równoczesne komentowanie oglądanych obrazów. Komentarz staje się tym bardziej uciążliwy, im częściej go powtarzamy, a ponadto po upływie pewnego czasu zapominamy niektóre szczegóły i fakty, qp stwa­rza dodatkowe trudności. Niekiedy również możemy mieć ochotę na prezentację przezroczy z podkła­dem muzycznym. Problemy te możemy rozwiązać sterując ruchem przezro­czy za pomocą magnetofonu. Na taśmę magnetofonową oprócz komentarza i podkładu muzycznego nanosimy specjalne impulsy, które poprzez odpo­wiednie urządzenia automatycznie sterują zmianą przezroczy. Jednak wa­runkiem zastosowania tej metody jest posiadanie owych urządzeń, które są elementami dodatkowymi wchodzącymi w skład wyposażenia projektorów Filius i Aspektar. Zasadniczo istnieją dwie metody uzyskiwania impulsów sterujących: me­chaniczna i elektroniczna. Metoda mechaniczna polega na naklejeniu na tylnej stronie taśmy magne­tofonowej kawałeczków folii przewodzącej, które podczas przesuwania się taśmy działają na dwa zestyki przymocowane do magnetofonu i spełnia­jące rolę wyłącznika prądu w obwodzie przekaźnika, który kieruje działa­niem układu sterowania.Zaletą tej metody jest jej prostota i mały nakład pracy, ale ma ona również kilka istotnych wad. Nie można jej stosować do magnetofonów kasetowych, ponieważ w ich przypadku niemożliwe jest ingerowanie w obieg taśmy. Naklejanie folii nastręcza pewne trudności, zwłaszcza jeśli dysponujemy taśmami poliestrowymi. Ponadto przekładki foliowe mogą powodować znie­kształcenie taśmy podczas jej nawijania się na szpulę. Dodatkową wadą opisywanej metody jest to, że zmiany cyklu wyświetlania możemy doko­nać tylko poprzez zmianę położenia naklejonych odcinków taśmy. Metoda elektroniczna nie ma wprawdzie powyższych wad, ale zastosowa­nie jej wymaga większego jednorazowego nakładu pracy. Polega ona na tym, że w czasie nagrywania, w miejscu gdzie chcemy, aby nastąpiła zmiana przezrocza, umieszczamy dodatkowo na taśmie magnetofonowej, impuls niskiej częstotliwości. W przypadku urządzeń czterościeżkowych i stereofo­nicznych najlepiej wykorzystać do tego celu oddzielną ścieżkę. Natomiast w urządzeniach o prostym odczycie jednościeżkowym nagranym sygnałem sterującym przerywamy podkład muzyczny lub wykład. Ze względu na to, że do różnych rodzajów magnetofonów należy przystosować odmienne ukła­dy sterowania, musimy bliżej się z nimi zapoznać.Muzykę i mowę odtwarzamy z taśmy W zwykły sposób. Na wyjściu dru­giej ścieżki włączamy podzespół prostownika Gl, przekaźnik Re oraz urzą­dzenie do zmiany przezroczy. Pochodzący ż taśmy impuls niskiej częstotli­wości zostaje wyprostowany i uruchamia przekaźnik, którego zestyki wy­zwalają zmieniacz przezroczy. Projekcja Ponieważ w tym magnetofonie wyjście z drugiej ścieżki dostarcza impulsu nie wzmocnionego, dlatego pomiędzy to wyjście i podzespół prostownika Gl należy włączyć dodatkowy wzmacniacz 3. Magnetofony jednościeżkowe (np. kasetowe) Przy nagrywaniu muzyki i mowy obcinamy specjalnym wzmacniaczem selektywnym (filtrującym) zakres częstotliwości poniżej 180 Hz. Dzięki temu na tej samej ścieżce można nagrać impuls sterujący o częstotliwości ok. 150 Hz. Przy odtwarzaniu impuls sterujący zostaje wychwycony przez wspomniany filtr. Filtrowanie stosuje się w tym celu, aby muzyka lub impuls pochodzący od nagranej mowy, nie spowodowały niechcący zmiany przezrocza.Zmieniacz przezroczy Impuls sterujący pochodzący z sygnału wejściowego zostaje odfiltrowany na wzmacniaczu selektywnym Fi i wyprostowany na Gl. Przekaźnik po­woduje wówczas zmianę przezrocza. Cały układ tego urządzenia sterującego pokazano na - 265, na którym przedstawiono również schematy po­szczególnych podzespołów konstrukcyjnych. Opia schematów 1. Mikser i wzmacniacz selektywny Przy nagrywaniu sygnały muzyki i mowy przechodzą przez regulatory Pi i P%, są mieszane na Ti i przechodzą do wzmacniacza selektywnego. Gdy przełącznik znajduje się w położeniu „nagrywanie", wtedy dzięki połącze­niu RC między Tt i T| zostaje odfiltrowana częstotliwość poniżej 180 Hz. Gdy przełącznik ustawiony jest w położeniu „odtwarzanie", filtr znajduje się w obwodzie sprzężenia zwrotnego. Dzięki temu wszystkie częstotliwości powyżej 180 Hz zostają wytłumione, a impuls sterujący (150 Hz) może być odebrany jako oddzielny sygnał na wyjściu As. 2. Wzmacniacze prostownikowy i przekaźnikowy Sygnał sterujący, wzmocniony przez tranzystory T5 i Tt, zostaje wypro- stowany na układzie diodowym. Przez wzmacniacz przekaźnikowy T7 i Tt steruje on przekaźnikiem Rls. Regulator Pi jest nastawiony tak, że przekaźnik niezawodnie odpowiada na obecność sygnału sterującego. 3. Generator Jest to prosty oscylator RC. Przy podanych parametrach elementów kon­strukcyjnych generuje on sinusoidalne napięcia o częstotliwości ok. 150 Hz. Należy zwrócić uwagę na to, ażeby tranzystor T4 miał współczynnik wzmocnienia prądowego większy od 50. Wartości elementów potrzebnych do każdego z tych układów można zna­leźć na schemacie zbiorczym. Najlepiej nadającymi się tranzystorami są tranzystory krzemowe typu npn SC 206, 207; SF 215, 216; SF121 do 137. Napięcie zasilania poszczególnych bloków wynosi 12 V. W układzie przewidziano odpowiedni zasilacz sieciowy, który można opra­cować i zbudować samodzielnie, w oparciu o wiadomości podane w p. 9.2. Do budowy generatora można zastosować np. transformator żarzenia. Przekaźnik może być dowolnego typu z uzwojeniem na napięcia mniejsze lub równe 12 V, jeżeli jego styki umożliwiają przełączanie napięcia więk­szego od 100 V oraz gdy prąd zadziałania jest mniejszy od 200 mA (zob. p. 9.2.2). Zestyk wyłączający przekaźnika należy połączyć równolegle z wyłącznikiem przyciskowym i wtyczką zmieniacza przezroczy, dwużyłowym kablem sie­ciowym. Konieczne jest zachowanie ostrożności, ponieważ przez wyłącznik przyciskowy płynie prąd o napięciu wynoszącym 220 V (napięcie sieci). Należy także zwrócić uwagę na to, żeby w układzie elektronicznym prze­wody były możliwie najkrótsze, a przewody sygnałowe — odpowiednio ekra­nowane.